مبانی دستور زبان آذربایجانی - جلد 1
امتیاز دهید
نویسنده:
محمدعلی فرزانه
امتیاز دهید
.
زبان امروز آذربایجان که در گروه‌بندی زبانها و کتب دایره المعارف از آن به اختلاف به نا آذربایجانی، زبان آذری و ترکی آذری نام میبرند، به زبانی اطلاق میشود که امروزه اکثریت بزرگ سکنه محدوده ای که از نظر جغرافیایی نام آذربایجان بر خود دارد، به طور عموم و اقوام و عشایر و واحدهای پراکنده ای به فواصل دور و نزدیک از این خطه جغرافیایی، به آن تکلم میکنند؛ و احساسها و اندیشه ها و مقاصد خود را در قالب الفاظ و کلمات آن میریزند. این زبان، زبان گفتاری اهالی در منطقه آذربایجان و سایر مناطق آذربایجانی‌نشین ایران و زبان رسمی جمهوری آذربایجان است. ترکی آذربایجانی به عنوان زبان گفتاری همچنین در نواحی شرقی ترکیه و جنوب گرجستان و داغستان رایج است.
بیشتر
زبان امروز آذربایجان که در گروه‌بندی زبانها و کتب دایره المعارف از آن به اختلاف به نا آذربایجانی، زبان آذری و ترکی آذری نام میبرند، به زبانی اطلاق میشود که امروزه اکثریت بزرگ سکنه محدوده ای که از نظر جغرافیایی نام آذربایجان بر خود دارد، به طور عموم و اقوام و عشایر و واحدهای پراکنده ای به فواصل دور و نزدیک از این خطه جغرافیایی، به آن تکلم میکنند؛ و احساسها و اندیشه ها و مقاصد خود را در قالب الفاظ و کلمات آن میریزند. این زبان، زبان گفتاری اهالی در منطقه آذربایجان و سایر مناطق آذربایجانی‌نشین ایران و زبان رسمی جمهوری آذربایجان است. ترکی آذربایجانی به عنوان زبان گفتاری همچنین در نواحی شرقی ترکیه و جنوب گرجستان و داغستان رایج است.
آپلود شده توسط:
khar tu khar
1392/09/03
-ketabnak-42011jpg-page1.webp)
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی مبانی دستور زبان آذربایجانی - جلد 1
آچیق هجا: هجای باز
آچیق صائتلر: واکه های باز
آدلیق حالتی: حالت فاعلی ( دستور زبان)
آرخا سیرا صائتلر: واکه های پسین
آغیز بوشلوغو : حفره ی دهان
آغیز صامتلری: همخوان های دهانی
آلینما سؤزلر : واژه های دخیل ، واژه های قرضی
اوُزون صامتلر: واکه های بلند
اوُیوشما: همگونی
اوُدلاق صامتی: همخوان چاکنایی ، حلقی
اؤن سیرا صائتلر: واکه های پیشین
اؤن شیکیلچی: پیشوند
اینجه صائتلر: واکه های پیشین ، واکه های پیشزبانی
باشلانغیج مرحله سی : مرحله ی آمادگی ، مرحله ی گرایش
باش جمله : جمله ی پایه (هسته)
بوُداق جمله : جمله ی پیرو ( وابسته)
باغلاییجی : حرف ربط
بوُرون بوشلوغو : حفره ی بینی ، خیشوم
بوُرون صامتلری: همخوان های خیشومی ، غنه ای
بوغاز: حلق
بیتیشدیریجی صامت: صامت میانجی
پارتلایان صامتلر: همخوان های انفجاری
تأثیرلیک حالی: حالت مفعول رایی ، مفعول صریح ، مفعول بیواسطه
تاماملیق: متمم
تام ایره لی اویوشما: همگونی پیشرو (پیشگرای) کامل
تام گئری اویوشما : همگونی پسرو (پسگرای) کامل
تیتره ک صامت: همخوان لرزشی
چالارلیق : واجگونه
چیخیشلیق حالی : مفعول ازی
داماق: کام دهان
دوداقلانما: گردشدگی (لبها)
دوداقلانان صائتلر: واکه های گرد
دوداقلانمایان صائتلر: واکه های گسترده
دوداق - دیش صامتلری: هخوانهای لبی- دندانی
دیل آرخاسی صائتلری: واکه های پسزبانی ، پسین
دیل اورتاسی صائتی: واکه ی میانی
دیل اؤنو: (هخوان ) تیغه ای ، پیشزبانی
دیل اؤنو صائتلری: واکه های پیشزبانی
دیلچه ک : ملاز ، زبان کوچک
دیلچیلیک: زبانشناسی
سَرت داماق: سختکام
سَس آرتیمی: افزایش ، اضافه
سَس دوشومو : حذف
سَس تئللری: تارهای آوا ، تارهای صوتی
سؤز ده گیشدیریجی (ده ییشدیریجی) شکیلچی: پسوند صرفی
سؤز دوزه لدیجی شکیلچی: پسوند اشتقاقی
سونلوق مرحله : مرحله ی انجام ، مرحله ی رهش
شکیلچی: وند (پسوند، میانوند ، پیشوند)
صائت: واکه ، مصوت
صائتلر ایله صامتلر آهنگی: همگونی همخوان با واکه
صائتلرین آهنگی: هماهنگی واکه ای
صامت: همخوان ، مصمت
صامت بیرلشمه لری: خوشه های همخوانی
علاوه: (در دستور زبان) بدل
عمله گلمه اوصولو: نحوه ی تولید (فراگویی)
علمه گلمه یئری: جایگاه تولید ، مخرج ، واجگاه
فاصله مرحله سی: مرحله ی درنگ ، مرحله ی گیرش
فرق لشمه:ناهمگونی
فرق لَندیریجی علامتلر: مشخصه های تمایز دهنده
فعلی باغلاما: (تقریبا معادل) وجه وصفی
فعلین تعریف له نمه ین فورماسی: گروه فعلی ناخود ایستا
فوق الخطی واحدلر: واحدهای زبرزنجیری
فونئتیک حادثه لر: فرآیندهای آوایی
قاپالی هجا: هجای بسته
قاپالی صائتلر: واکه های بسته
قالین صائتلر: واکه های پسین ، پسزبانی
قوشا دوداق صامتلری: همخوان های دو لبی
قوشما: حرف اضافه
قوووشوق صامتلر: همخوان های مرکب، همخوان های انسدادی- سایشی
قیسا صائتلر: واکه های کوتاه
کار: (همخوان) بیواک
کارلاشما: واکرفتگی
کؤک: ریشه (واژه و فعل)
کویلو صامتلر: همخوان های گرفته ، همخوان های بریده
کیپله شَن صامتلر: همخوان های انسدادی ، بستواج ها
کیپله شن - پارتلایان صامتلر: همخوان های انسدادی- انفجاری
کیپله شن - نوولو صامتلر: همخوان های انسدادی- سایشی
مانعه : گرفتگی
نَفس بوروسو: نای
نفسلی صامتلر: همخوان های دمیده
نوولو صامتلر: همخوان های سایشی ، سایواج ها
ووُرغو: تکیه
وورغولو هجا: هجای تکیه دار ، هجای تکیه بر
هاوا آخینی: جریان هوا
یاریم آچیق صائتلر: واکه های نیم باز
یاریم قاپالی صائتلر: واکه های نیم بسته
یاریمچیق ایره لی اوُیوُشما: همگونی پیشرو ناقص
یاریمچیق گئری اویوشما: همگونی پسرو ناقص
یاریمچیق مانعه: گرفتگی ناقص
یازی اشاره لری: علائم خطی، نشانه های نوشتاری (حروف الفباء)
یئرلیک حالی: حالت (مفعول) مکانی
یوُموشاق داماق: نرمکام
یوُواق صامتلری: همخوان های لثوی- کامی
یؤنلوک حالی: مفعول برایی ، مفعول بواسطه
یییه لیک: حالت اضافه ، حالت ملکی